برای داشتن یک ساختمان هوشمند از بین انواع روش های هوشمند سازی ساختمان ها با توجه به مسائل مختلفی از جمله انتظارات از یک ساختمان هوشمند، متراژ بنا، وضعیت عمومی ساختمان ( در حال ساخت یا بهره برداری) میزان بودجه کارفرما و … دو سیستم عمده هوشمندسازی به وسیله پروتکل ارتباطی KNX و خانه هوشمند بدون سیم وجود دارد. داشتن یک ساختمان هوشمند با KNX نیازمند وجود زیرساخت هایی نظیر سیم کشی مخصوص ساختمان هوشمند KNX میباشد. در این مقاله شرکت خانه های هوشمند به بررسی این مسئله و آموزش طراحی یک واحد هوشمند با KNX میپردازیم.


زیرساخت های خانه هوشمند KNX
همانطور که اشاره شد، در سیستم خانه هوشمند KNX، ارتباط بین اجزا از طریق کابلها برقرار میشود. به همین دلیل، این روش هوشمندسازی تنها در مرحله ساخت ساختمان یا بازسازیهای اساسی قابل اجرا است. در سیستم KNX، علاوه بر سیمکشی اختصاصی، به یک تابلو برق هوشمند و تجهیزات تابلویی مخصوص نیز نیاز داریم.
تابلو برق هوشمند در این سیستم نقش مغز مرکزی را ایفا میکند و تمامی دستورات کنترل روشنایی، گرمایش، سرمایش، امنیت و سایر تجهیزات را مدیریت مینماید. تجهیزات تابلویی مخصوص نیز شامل ماژولهای ورودی و خروجی، رلهها، دیمرها و سایر قطعاتی هستند که برای کنترل دقیق و یکپارچهسازی سیستمهای مختلف ساختمان استفاده میشوند.
این زیرساختها باعث میشوند سیستم KNX بهعنوان یک راهحل پایدار و قابل اعتماد برای ساختمانهای بزرگ و پیچیده شناخته شود. با این حال، نیاز به برنامهریزی دقیق و نصب حرفهای دارد تا عملکرد بهینه آن تضمین شود.
کابل کشی KNX
در سیمکشی KNX، از سیمهای مخصوص سیستم برق هوشمند استفاده میشود. این سیمها معمولاً به صورت دو زوج کابل تابیدهشده در هم و با رنگهای مشکی-قرمز و زرد-سفید هستند. زوج سیم مشکی-قرمز وظیفه انتقال داده بین اجزای سیستم را بر عهده دارد، در حالی که زوج سیم زرد-سفید به عنوان پشتیبان یا برای کاربردهای دیگر استفاده میشود.
سیمکشی برق در ساختمانهای هوشمند KNX شباهت زیادی به کابلکشی سیستمهای سنتی برق دارد، اما با تفاوتهای مهمی همراه است. پیش از شروع عملیات اجرایی، لازم است نقشههای ساختمان در اختیار یک شرکت مشاوره برق هوشمند قرار گیرد تا طراحی اصولی بر اساس نیازها و انتظارات از ساختمان هوشمند انجام شود. در سیستم KNX، میزان سیمهای مورد استفاده تقریباً ۳۰ تا ۳۵ درصد بیشتر از روشهای سنتی است.
در سیمکشی هوشمند KNX، به جای اتصال مستقیم سیمها به کلیدهای کنترلی جریان روشنایی، ترموستاتهای سیستم تهویه یا تابلو برق، تمام زوج سیمها به ماژولها و قطعات هوشمند متصل میشوند. این ماژولها در مسیر تجهیزات قرار گرفته و کلیه اتصالات مورد نیاز در ساختمان هوشمند، درون تابلو برق هوشمند متمرکز میشوند. این رویکرد باعث افزایش انعطافپذیری، کنترل متمرکز و قابلیت توسعهپذیری سیستم میشود.
سیم کشی در سیستم هوشمند شامل سه بخش عمده میباشد:
طراحی هوشمند
همانطور که ذکر شد، مهمترین بخش داشتن یک ساختمان هوشمند، استفاده از تجربیات و دانش یک شرکت مشاور فعال در این زمینه است. اگر طراحی مناسبی نداشته باشید، ممکن است با مشکلاتی مانند اشتباه در کابلگذاری، استفاده از قطعات نامرغوب یا کمبود قطعات مواجه شوید که منجر به تحمیل هزینههای هنگفت میشود.
به همین دلیل، پیش از شروع پروژه، طراحی دقیق سیستم هوشمند ضروری است. این طراحی باید شامل لیست تجهیزات مورد نیاز، جانمایی قطعات هوشمند، طراحی تابلو برق هوشمند و نقشهی اتوکدی از کابلکشی باشد. این مراحل به شما اطمینان میدهند که سیستم بهصورت بهینه اجرا شده و از بروز خطاهای پرهزینه جلوگیری میشود.
مشخص نمودن خط تراز
خط تراز قطعات هوشمند و همچنین نوع کابل گذاری متفاوت از سیستم های سنتی است. نیازمند است که به وسیله لیزر یا روش های سنتی خط تراز نصب تجهیزات و کابل ها مشخص گردند. برای مثال به دلیل وجود ال سی دی های نمایشگر در کلیدهای ترموستاتیک KNX ارتفاع نصب کلیدها در ۱۴۰-۱۶۰ سانتی متری کف معماری میباشد.
در سیستمهای هوشمند، تعیین خط تراز برای نصب قطعات و کابلگذاری با روشهای سنتی متفاوت است. برای این کار، از ابزارهایی مانند لیزر یا روشهای سنتی استفاده میشود تا خط تراز نصب تجهیزات و مسیر کابلها بهدقت مشخص شود.
به عنوان مثال، در سیستم KNX، به دلیل وجود السیدیهای نمایشگر روی کلیدهای ترموستاتیک، ارتفاع نصب این کلیدها معمولاً بین ۱۴۰ تا ۱۶۰ سانتیمتر از کف معماری در نظر گرفته میشود. این ارتفاع برای دسترسی راحت کاربران و خوانایی بهتر نمایشگرها تعیین شده است.
رعایت دقیق خط تراز و ارتفاع نصب تجهیزات، علاوه بر بهبود عملکرد سیستم، به زیبایی و نظم بصری ساختمان نیز کمک میکند.
لوله و قوطی گذاری
پس از مشخصکردن خط تراز و جانمایی تجهیزات، مرحله بعدی لوله و قوطیگذاری برای انتقال کابلها است. در این مرحله، لولهها و قوطیها باید بهدقت و بر اساس نقشههای طراحیشده نصب شوند. باید توجه داشت که کابلهای KNX بسیار حساس هستند و باید با دقت و احتیاط درون لولهها قرار بگیرند تا از آسیبهای فیزیکی جلوگیری شود.
سیمکشی ساختمان هوشمند KNX
سیمکشی در سیستم KNX بهصورت استاندارد از یک ساختار ستارهای پیروی میکند. در این ساختار، تمام کابلها از تجهیزات بهصورت مستقیم به تابلو برق هوشمند متصل میشوند. این روش اگرچه ممکن است باعث افزایش مصرف کابل شود، اما از نظر اصولی بهترین ساختار برای سیستمهای هوشمند است.
برخی ممکن است از ساختارهای دیگر مانند حلقهای یا درختی استفاده کنند که میتواند در مصرف کابل صرفهجویی کند. اما این روشها بهصورت اصولی نبوده و در آینده ممکن است سیستم هوشمند را با مشکلاتی مانند تداخل سیگنال، کاهش اطمینان به پایداری سیستم و دشواری در عیبیابی مواجه کنند.
تابلو برق هوشمند KNX
تابلوی برق در سیستم KNX دارای ساختاری مشخص و استاندارد است. در این بخش، تمامی تجهیزات و ماژولهای کنترلی، همراه با یک منبع تغذیه، نصب میشوند. تمامی سیمهای دیتا نیز به این تابلو آورده شده و توسط رلهها (کنترلرها) مدیریت میگردند.
داخل تابلو برق هوشمند KNX، تجهیزاتی مانند رلهها، منبع تغذیه، ارتباطدهندهها، توسعهدهندهها و تجهیزات اتصال به اینترنت (مانند گیتویها) جمعآوری میشوند. این تجهیزات بهصورت متمرکز در تابلو قرار میگیرند تا کنترل یکپارچهای بر سیستمهای روشنایی، گرمایش، سرمایش، امنیت و سایر بخشهای ساختمان فراهم شود.
این ساختار استاندارد نهتنها امکان مدیریت سادهتر و عیبیابی آسانتر را فراهم میکند، بلکه قابلیت توسعه و ارتقای سیستم را نیز در آینده افزایش میدهد.
کابل مورد نیاز در ساختمان KNX
کابلهای مورد استفاده در سیستم KNX معمولاً از نوع کابلهای دیتا (مانند CAT5 یا CAT6) هستند. به دلیل حساسیت بالا در انتقال اطلاعات و نیاز به دقت بیشتر، استفاده از کابلهای با کیفیت و استاندارد در ساختار یک ساختمان هوشمند KNX ضروری است. این کابلها باید از نظر مقاومت در برابر نویز و تداخلهای الکترومغناطیسی مطابق با استانداردهای KNX باشند تا عملکرد سیستم بهطور بهینه تضمین شود.

کابل مورد نیاز در ساختمان KNX
کابل های مورد استفاده در سیم کشی ساختمان هوشمند KNX از جنس کابل های دیتا یا CAT5 یا CAT6 هستند. به علت حساس بودن انتقال اطلاعات و همچنین دقت بالاتر باید حتما از کابل های با کیفیت در ساختار یک ساختمان هوشمند KNX استفاده نمود.
در آخر نیز شایان توحه است که به علت تفاوت های موجود در سیم کشی و همچنین زیرساخت های مورد نیاز در ساختمان هوشمند KNX، سازندگان محترم بهتر است از مراخل اولیه ساختمان با یک شرکت مشاوره هوشمند سازی معتبر در ارتباط بوده تا از ایجاد هزینه های اضافی و یا دوباره کاری و … جلوگیری نمایند. کارشناسان بخش فنی خانه های هوشمند آماده ارائه مشاوره های تخصصی در زمینه های مختلف سیستم های هوشمند ساختمانی میباشند. برای دریافت مشاوره رایگان و همچنین طراحی سیستم هوشمند برای ساختمان خود کافی است با ما تماس بگیرید.
تابلو برق هوشمند KNX
تابلوی برق سیستم KNX نیز یک ساختار مشخص و معین را دارا میباشد. در این بخش، تمامی تجهیزات و ماژول های کنترلی به همراه یک منبع تغذیه قرار داده میشوند. تمامی سیم های دیتا نیز به این بخش آورده شده و توسط رله ها (کنترلر) کنترل میگردند. رله ها، منبع تغذیه، انواعا ارتباط دهنده ها و توسعه دهنده ها، تجهیزات اتصالی به اینترنت و … در تابلوی هوشمند جمع آوری میگردند.

نتیجه گیری
در آخر نیز شایان توحه است که به علت تفاوت های موجود در سیم کشی و همچنین زیرساخت های مورد نیاز در ساختمان هوشمند KNX، سازندگان و مجریان محترم بهتر است از مراخل اولیه ساختمان با یک شرکت مشاوره هوشمند سازی معتبر در ارتباط بوده تا از ایجاد هزینه های اضافی و یا دوباره کاری و … جلوگیری نمایند.
کارشناسان بخش فنی خانه های هوشمند آماده ارائه مشاوره های تخصصی در زمینه های مختلف سیستم های هوشمند ساختمانی میباشند. برای دریافت مشاوره رایگان و همچنین طراحی سیستم هوشمند برای ساختمان خود کافی است با ما تماس بگیرید.
اهمیت مشاوره با شرکتهای معتبر هوشمندسازی
با توجه به تفاوتهای اساسی در سیمکشی و زیرساختهای مورد نیاز برای ساختمانهای هوشمند KNX، توصیه میشود سازندگان از مراحل اولیه ساخت ساختمان با یک شرکت مشاوره هوشمندسازی معتبر همکاری کنند. این همکاری از ایجاد هزینههای اضافی، دوبارهکاری و مشکلات فنی در آینده جلوگیری میکند.
خدمات شرکت خانههای هوشمند
کارشناسان بخش فنی خانههای هوشمند آماده ارائه مشاورههای تخصصی در زمینههای مختلف سیستمهای هوشمند ساختمانی هستند. برای دریافت مشاوره رایگان و طراحی سیستم هوشمند متناسب با نیازهای ساختمان خود، کافی است با ما تماس بگیرید.